Noaberpraot: In gesprek met buren die Herxen maken tot wat het is

Noaberschap is een sociale structuur waarin buren elkaar ondersteunen en helpen. Het gaat verder dan simpelweg buren zijn; het is een traditie van saamhorigheid waarbij men klaarstaat voor elkaar, zowel bij dagelijkse zaken als bijzondere gebeurtenissen zoals geboorte, ziekte, oogsten of bouwprojecten. Deze keer bezoeken we Leo en Annuska de Jongh de Leeuw-Ogink, samen met hun kinderen Dorus en Sarah. Terwijl Leo en Dorus met de tractor op pad zijn, vertelt Annuska met veel kennis over hun agrarisch bedrijf.

Bij binnenkomst in de hal scharrelen zes loopeendkuikens over de tegelvloer. Sarah heeft ze voor haar verjaardag gekregen, en de gele en zwarte donzige stuiterballetjes kunnen hier even veilig hun pootjes strekken.

Leo en ik hebben elkaar ontmoet op de Hogere Agrarische School, vertelt Annuska. In 2014 kochten we deze Friese stelpboerderij aan de Bremmelerstraat en begonnen we ons agrarisch bedrijf, De Jonghe Leeuw. We startten met 14 hectare en hebben dit in de loop der jaren, inclusief pachtgrond, uitgebreid naar 35 hectare.

Leo is geboren en opgegroeid op de boerderij. De landbouwmachines van zijn ouders hebben we overgenomen en één voor één, via binnenwegen, van Zuid-Holland naar Herxen gereden. Met de tractor was dat een tocht van ruim 8 uur, terwijl de combine er bijna 12 uur over deed. Onderweg werden we ingehaald door fietsers…

Wat verbouwen jullie dit jaar?

Het poot- en zaaiseizoen is in volle gang. Dit jaar hebben we de volgende gewassen in de grond:

• Baktarwe (zomer- en wintertarwe): De oogst gaat naar een maalderij die het meel doorverkoopt.
• Brouwgerst: Deze leveren we aan Mouterij Royal Swinkels. Misschien wordt jouw Bavariaatje of Palmpje dus wel een heel lokaal biertje.
• Aardappelen: We telen Frieslanders, Bildstar en Colomba (30% minder calorieën). Een deel gaat naar de groothandel, de rest verkopen we in onze verkoopstal. Dit jaar doen we ook een nieuwe poging voor patataardappelen. Vorig jaar werd de patat in water gebakken in plaats van olie…
• Uien: Rode en gele uien worden geëxporteerd via groothandel Konaxx. En natuurlijk verkopen we ze ook in onze verkoopstal.
• Suikerbieten: Ondanks vraatzuchtige slakken – we moesten in april 1/3 van de akker opnieuw inzaaien – hopen we op een goede oogst voor de Cosun Beet Company (voorheen Suiker Unie).
• Veldbonen: Dit doen we in samenwerking met de Provincie Overijssel. De veldbonen worden gebruikt voor vleesvervangers, en we zoeken een lokale afnemer voor de oogst.

Zorg voor de bodem

We besteden veel aandacht aan de bodem. Zo rijden we geitenmest uit om de grondstructuur te verbeteren en wisselen we, vaker dan gemiddeld, gewassen af om ziektes te voorkomen. De grond hier is rijk aan magnesium maar heeft een tekort aan calcium. Het restproduct van suikerbieten, Betacal, is dan ook een welkome aanvulling.

Eens per vier jaar laten we grondmonsters nemen en stellen we een bemestingsplan op. Soms moeten we lastige keuzes maken, zoals (nog) niet oogsten bij te natte grond om schade aan het bodemleven te voorkomen.

Weidevogels en akkerranden

Onze boerderij trekt veel weidevogels aan dankzij de organische mest en de relatief natte akkers. Kieviten broeden volop, al trekken ze ook roofdieren zoals steenmarters aan. Daarnaast zaaien we brede akkerranden in met bloemen, wat vlinders en andere insecten aantrekt. De vlindertellers staan alweer te popelen.

Noaberschap en toekomstplannen

Toen we ons bedrijf begonnen, zeiden de buren: ‘Landbouw is in deze buurt niet gebruikelijk, maar gelukkig hoef je hier niet te beregenen…’ Niet wetende dat er een flink aantal droge zomers op komst waren. Het noaberschap hier ervaren we als erg plezierig. Vanaf het begin hebben buren ons bijgestaan met raad en daad. En nog steeds werken we samen bij het oogsten en helpen we elkaar door het (ver)pachten van land en schuren.